Modül 4: Dijital İçerik Oluşturma

Dijital teknolojilerin her geçen gün daha fazla yaşantımıza dâhil olduğu, kullanım alanlarının daha da genişlediği bir döneme tanıklık etmekte, hatta bu sürece katkı sunmaktayız. Bu durumu yansıtması için sosyal medya kullanımından bir örnek verebiliriz. Bir paylaşım yaparken bilgi ve veri okuryazarlığını, iletişim unsurlarını, seçilen veya oluşturulan resim/video/metin ile dijital içerik üretimini, telif hakları da dahil e-güvenliği ve paylaşım sürecinde oluşan sorunları giderecek problem çözme becerilerinin tamamını kullanmaktayız. Bu örneği, bir web sayfası için hazırlanan içerikte, ders için hazırlanan öğrenme nesnesinde, hazırlanan raporda ve birçok alanda deneyimlemekteyiz. Bu çok boyutlu süreçlerde de görüleceği üzere DigComp yetkinlik alanlarını yaşantımız içerisinde bütünleşik yapısıyla sıkça kullanmaktayız. Bu modülde ise DigComp’un “Dijital İçerik Oluşturma” ana yetkinlik alanını sizlere tanıtmaya çalışacağız.

 

 3 Kelimede Dijital İçerik Oluşturma Nedir?

Sınıfta dijital içerik oluşturma hakkında ne düşünüyorsunuz? Aşağıdaki form alanlarının her birine 1 kelime yazarak toplamda üç kelime ile anlatınız.

 

DigComp çerçevesi içinde bulunduğumuz yüzyılın gerektirdiği dijital beceri ve yetkinlikleri çok yönlü ele alarak birbirini destekleyecek şekilde 5 boyuttan oluşan dijital okyanusta yüzmeyi sağlayacak bir yol haritası sunmaktadır.  Dijital teknolojilerin, bilgiyi arama – bulma – seçme, içeriği oluşturma – paylaşma – yönetme, etkili iletişim kurma ve işbirliği yapma, problem çözme gibi birçok alanda işe koşulmasında ihtiyaç duyulan bilgi ve beceriler DigComp çerçevesinde bulunmaktadır. AB Dijital Yeterlik Çerçevesinin (DigComp 2.1) üçüncü ana alanı ise dijital içerik oluşturmadır. Bilgi ve veri okuryazarlığı, iletişim ve işbirliği ana alanlarında olduğu gibi dijital içerik oluşturma ana alanında da etkili kullanımı yansıtan, gözlemlenebilir yetkinlikler ön plana çıkmaktadır. Bu bağlamda giriş modülümüzde sizlerle paylaştığımız Lankshear ve Knobel’in “bireyin farklı dijital ortamlarda çeşitli formatlarda bulunan bilgiye erişme, anlama ve kullanma boyutlarında işe koştuğu bilgi, beceri ve tutumların toplamıdır” şeklindeki dijital yeterlik tanımında dijital içerik oluşturmanın da çerçevesinin çizildiği gözlenmektedir. Tanımda vurgulanan farklı dijital ortamlar ve farklı formatlar dijital içerik oluşturmanın da önemini yansıtmaktadır.

Dijital içerik oluşturma ana alanında çeşitli dijital formatlar vurgusuyla metin belgeleri, grafikler, resimler, videolar, müzikler, sesler, multimedyalar, standart dosya formatları kullanılarak saklanan web sayfaları, 3 boyutlu baskılar da dâhil olmak üzere ücretli ve/veya ücretsiz, açık ve/veya kapalı lisanslı, tescilli ve/veya tescilsiz tüm dosya türlerini kapsamaktadır. Bu ana alanda ikinci vurgunun farklı dijital ortamlara yapıldığı görülmektedir. Dijital ortamlar, teknoloji ve dijital cihazlar tarafından genellikle internet veya diğer ağ alt yapılarını da içine alan tüm dijital araçların etkin olduğu (örneğin cep telefonu ağı gibi), dosya paylaşımına ve oluşturulmasına imkân sağlayan tüm bağlantılı yer ve teknolojik araçlardır. Bireylerin dijital ortamlardaki etkileşimlerinin kayıtları ve kanıtları ise kişilerin dijital ayak izlerini oluşturmaktadır. DigComp’ta dijital ortam kavramı, belirli bir teknoloji veya araca vurgu yapılmaksızın dijital ayak izini de içine alan tüm dijital eylemlerin tamamı için kullanılmaktadır. Dijital teknoloji ise dijital yani elektronik olarak bilgi oluşturmak, görüntülemek, dağıtmak, değiştirmek, depolamak, almak, iletmek ve aktarmak için kullanılan (Örneğin, kişisel bilgisayarlar, masaüstü, dizüstü bilgisayar, netbooklar, tablet bilgisayar, akıllı telefonlar, etkileşimli/akıllı tahtalar, projeksiyon makineleri, cep telefonları, PDAlar, oyun konsolları, medya oynatıcılar, e-kitap okuyucular, dijital televizyonlar, robotlar gibi) ürün ve cihazlardır. Kısaca belirli bir amaç için veya belirli bir bilgiye yönelik işleme, iletişim, içerik oluşturma, güvenlik veya problem çözme işlevlerini yerine getirmekte kullanılan dijital araçların tamamı dijital teknolojileri oluşturmaktadır.

Bu ön bilgiler ışığında DigComp çerçevemizin üçüncü ana alanı olan “Dijital İçerik Oluşturma” şu şekilde tanımlanmaktadır. “Dijital içerik oluşturmak ve düzenlemek için telif hakkı ve lisansların nasıl uygulanacağını da bilerek bilgi ve/veya içerik geliştirmek veya mevcut bilgi birikimlerini yenileriyle bütünleştirmektir. Ayrıca bir bilgisayar sistemi için anlaşılır talimatların nasıl verileceğini ve oluşturulacağını bilmektir.” Tanımda da yansıtıldığı gibi bu ana yetkinlik alanı dijital içeriğin geliştirmesini, dijital içeriğin bütünleştirilmesini ve yeniden revize edilerek hazırlanmasını, telif hakları ve lisanslarını, programlamayı kapsamaktadır.

3.1. Dijital İçerik Geliştirme

Bu yetkinlik alanı multimedya dâhil farklı formatlarda içerik oluşturmayı, kendisinin veya başkalarının oluşturduğu içerikleri düzenlemeyi ve geliştirmeyi, dijital medya ve teknolojileri kullanarak kendisini yaratıcı bir şekilde ifade etmesini içermektedir. Bu alt yetkinlik alanı,  bireylerin;

Farklı formatlarda basit düzeyde (metin, ses, tablo, resimler vb.) içerik oluşturacak için temel paket programları veya araçları kullanabilmesine,

Multimedya da dâhil olmak üzere farklı formatlarda (metin, tablolar, resim, ses, zihin haritası, diyagram, film vb.) dijital içerikler üretebilmesine,

Farklı formatlarda, farklı platformlarda, farklı ortamlarda ve farklı araçlarla dijital içerikler üreterek orijinal, özgün multimedya çıktıları oluşturmasını sağlayacak çeşitli dijital araçları kullanabilmesine vurgu yapmaktadır.

Özetle dijital içerik geliştirme alt yeterliği, farklı formatlarda dijital içerik oluşturmayı, bu içerik için en uygun dijital teknolojileri ve araçları seçebilmeyi, çeşitli dijital ortamlarda multimedya kullanarak kendini ifade edebilmeyi, oluşturulan bilgi ve içeriklerde telif haklarına da dikkat ederek hem üretici hem de tüketici olabilmeyi sağlayan bilgi, beceri ve anlayışı kapsamaktadır.

Ref: Resim Freepik sitesinden alınmıştır.

3.2. Dijital İçeriğin Bütünleştirilmesi ve Yeniden Düzenlenmesi

Bu yetkinlik alanı yeni, orijinal ve ilgili içerik ve bilgi oluşturmak için mevcut kaynakları değiştirmeyi, iyileştirmeyi, geliştirmeyi, revize etmeyi ve birleştirmeyi yani bütünleştirmeyi içermektedir. Bu bağlamda bireyler, başkalarının ürettiği içeriklerde temel değişiklikler yaparak, kendilerinin veya başkalarının ürettiği içerikleri düzenleyerek, iyileştirerek, değiştirerek veya mevcut içerikleri karıştırarak, karşılaştırarak yeni özgün dijital içerikler oluşturmaktadırlar. Bu süreç sonunda, farklı kaynak veri tabanları ve platformları kullanarak elde edilen bilgiler, ilgili içerik referansları da verilmek koşuluyla çalışma alanına ve topluma bilgi boyutunda katkı sağlamaktadır.

ÖNERİ:

Buraya kadar paylaşılan dijital içerik oluşturma ana alanının 2 alt yetkinlik alanlarında kendini geliştirmek isteyen öğretmenlerimiz, kelime işlemciler, elektronik tablolama programları, sunu hazırlama programları, kelime bulutu, zihin haritası, infografik hazırlama, resim – video – ses – animasyon işleme program ve uygulamalarına, web 2.0 araçlarına yönelik eTwinning Mesleki Gelişim Kurs platformumuz olan bu sistemdeki diğer kurslara katılım sağlamalarını tavsiye ederiz.

Ref: Resim Freepik sitesinden alınmıştır.

3.3. Telif Hakları ve Lisanslar

Bu yetkinlik alanı telif hakkı ve lisansların verilere, bilgilere ve dijital içeriklere nasıl uygulandığının bilinmesini, ilgili hak mülkiyetlerinin farkında olunmasını ve kullanılmasını içermektedir. Bu bağlamda bireyler, kullandıkları içeriklerin hangi telif hakkı kapsamına girdiğini bilerek, telif hakkı, lisanslama ve creative commons standartları arasındaki farkları yönelik bilgi sahibi olarak, bu lisans türlerinin nasıl geçerli olduğunu bilerek, oluşturdukları içeriklere lisanslar uygulayarak, dijital içerikler oluşturmaktadırlar. Bu süreçte bireyler, telif haklarına ve lisanslara içerik oluşturma sürecinde dikkat ederken aynı zamanda kendi ürettikleri içeriklerde de bu fikri mülkiyet haklarını uygulamaktadırlar. Telif hakları ve lisanslama konusunda daha fazla için aşağıdaki siteleri ziyaret edebilirsiniz.

Telif Hakları Genel Müdürlüğü

Telif Hakları Eğitim Akademisi

Türk Patent ve Marka Kurumu

Creative Commons Lisansları

Copyright Ofisi

Wipo Telif Hakları

Ticari Mülkiyet Hakları

ÖNERİ:

Bu alt yetkinlik alanında kendini geliştirmek isteyen öğretmenlerimize, eTwinning Mesleki Gelişim Kurs platformumuz olan bu sistemdeki eSafety (e-Güvenlik) kursuna katılım sağlamalarını tavsiye ederiz.

Ref: Resim Freepik sitesinden alınmıştır.

3.4. Programlama

Bu yetkinlik alanı, belirli bir sorunu çözmek veya belirli bir görevi gerçekleştirmek için bir bilgisayar sistemi için anlaşılır bir dizi talimatları planlamayı ve geliştirmeyi, ihtiyaç duyulan programları, uygulamaları, yazılımları, araçları ve cihazları seçmeyi, program ayarlarında değişiklikler yapabilmeyi, programlarda ve kodlarda kendi ihtiyaçları doğrultusunda modifikasyon yapabilmeyi, programlamanın ilkelerini bilmeyi, bir programın çalışması sırasında arka planda gerçekleşen işlemlerin neler olduğuna yönelik anlayış sahibi olmayı içermektedir. Bu bağlamda bireyler, yazılım ve uygulamaların bazı basit veya gelişmiş işlevlerini değiştirerek (temel veya gelişmiş ayarları yaparak), programların kaynak kodlarında değişiklik yaparak, farklı programlama/kodlama dillerini bilerek ve programları kodlayarak dijital içerik oluşturmaktadır. Bu süreçte bireyler, programların arka planda nasıl çalıştığını, kod yapılarının görevlerinin neler olduğunu, teknolojik ekosistemin yapısını, programlanabilen cihazların neler olduğunu bilmektedirler. Bu yeterlik alanın ileri düzeyinde ise birey günlük yaşamda kullanılabilir uygulamalar geliştirebilmekte, simülasyonlar oluşturabilmekte ve kompleks modeller ortaya çıkarabilmektedir.

ÖNERİ:

Bu alt yetkinlik alanında kendini geliştirmek isteyen öğretmenlerimize, eTwinning Mesleki Gelişim Kurs platformumuz olan bu sistemdeki bilgisayarsız kodlama, blok tabanlı kodlama, metin tabanlı kodlama, robotik programlama, oyun programlama kurslarına katılım sağlamalarını tavsiye ederiz.

Dijital İçerik Oluşturma yeterlik düzeyinde bir alt dijital yeterliğin nasıl seviyelendirildiğini görselden inceleyebilirsiniz.

 

DigComp Dijital İçerik Oluşturma ile eTwinning Bağlamı

İlkokul sınıf öğretmenliği alanda başarılı ve etkili eTwinning projeleri yürüten eTwinner’larımızdan Sayın Dilek EMİR hocamızın “eTwinning projelerimin dijital boyutunda DigComp stratejilerim” isimli videosunu izlemenizi öneriyoruz.

Dilek Emir (Eskişehir)

 

Tartışma

Dijital araçları ve teknolojiyi kullanmak, hem sınıfta (yüz yüze) hem de karma yani uzaktan + yüz yüze öğrenme ortamlarında öğrenmeyi kolaylaştıran etkili bir yöntemdir. Bu süreçleri göz önünde bulundurarak dijital içerik oluşturma alt yeterlik alanlarında kullandığınız araçları, yöntem ve teknikleri paylaşınız.

Modül Görevi

1. 2021 – 2022 yılı eğitim öğretim yılında yürütmekte olduğunuz eTwinning projesini(lerini) tanıtan bir infografik veya poster veya animasyon videosu hazırlayınız. Hazırlamış olduğunuz bu dijital içeriği facebook grubumuzda proje ortaklarınızı da etiketleyerek paylaşınız. 

Paylaşılan en az 2 proje için olumlu geri bildirimlerinizi yansıtmayı unutmayınız.

2. İsteğe bağlı görevdir. Aşağıda paylaşılan “Teknoloji eğitimin geleceğini nasıl şekillendiriyor” isimli videoyu izlemenizi öneririz. 

3. Lütfen Modül ile ilgili  quiz sorularını cevaplamayı unutmayınız.

Modül Rozeti